توجه به سلامت روانی و جسمی دانش آموزان از ابتدای تاسیس مدرسه دخترانه مهر تابان، همواره یکی از اهداف اصلی در چشم انداز این موسسه بوده و برنامه‌هایی را در راستای بهبود آن دنبال می نماید.
در این مقاله به قسمتی از فعالیتهای مدرسه مهرتابان در این حوزه می‌پردازیم.
1)تقویت کارکردهای اجرایی: کارکردهای اجرایی یکی از مؤلّفه‌های مهم در بهبود سلامت روان است که به رشد شناختی کمک مینماید.
کارکردهای اجرایی در قسمت‌های عملکرد، رفتار، انتخاب، بازخوردها و … کاربرد دارد.
بهبود این کارکردها در چند محور مورد توجّه است:
کلاس باشگاه مغز: در این کلاس از طریق فعالیتهای مداد-کاغذی و فعالیتهای عملی مانند گلدوزی، بازی‌های شناختی و ….، به بهبود حافظه‌ی کاری(کمک به اولویت بندی و …)، بازداری(کمک به کنترل خشم و…)، انعطاف پذیری شناختی(کمک به سازگاری و …) و سایر کارکردها کمک میشود.
عملکرد دانش آموزان در این فعّالیّت‌ها به صورت مداوم در قالب پیش آزمون و پس آزمون بررسی شده و در صورت نیاز، نقص‌های فردی با کمک خود دانش آموز، معلّم راهنما و خانواده پیگیری و رفع خواهد شد.
دراین بررسی‌ها به ویژگی‌های رشدی هرگروه سنی، شرایط خانوادگی و … توجه میشود تا حلّ مساله، روند درست و کاملتری را طی نماید.
علاوه بر کلاس باشگاه مغز، معلّمین دروس مختلف با کمک کارشناس، در طرح درسهایشان از فعّالیّت‌هایی که به رشد این مولّفه‌ها کمک میکنند، بهره برده‌اند.
کارگاه کارکرد اجرایی: در این کارگاه‌ها معلمین در خصوص نحوه‌ی بهبود این کارکردها در دانش آموزان و خودشان آموزش دیده و همچنین خانواده‌ها در جریان این مسیر قرار میگیرند.
2) تقویت مهارتهای زندگی: مهارتهای زندگی، تواناییهای فرد را در حوزهی بهبود روابط بین فردی و میان فردی تقویت مینماید. با تمرین و تقویت این مهارتها فرد قادر میشود در حل مسائل و مشکلاتی که در ارتباط با خود(شناخت خود) و ارتباط با دیگران، در انتخاب و تصمیم گیری، کنترل هیجان و استرس و مسئلههای زندگی اجتماعی و فردی دارد به سطح قابل قبولی از توانمندی و تسلّط دست یابد و در عبور سلامت از چالشهای زندگی با کمترین آسیب عبور کند. به این منظور کلاسهای هفتگی با طرح درس‌های تحت نظارت کارشناسان این حوزه برگزار میگردد.
3) طرح خودگردان: در مهرتابان، تمرکز مدرسه در جهت رشد یافتن و تسلّط در ساحتهای یادگیری شبکهای، ایجاد زمینه در جهت توانمندی فرد در ارائه و انتقال مطلب به دیگران و توانمندسازی او در عضویت موثّر در کار تیمی در جهت تحقق اهداف تیم است. در این طرح، با تفویض مسئولیّتهای مختلف به دانشآموزان در قالب کار تیمی، چنین توانمندیهایی تقویت میگردد.
نشستهای کلاسی، تن آرامی در زمان خواب و در آغاز بعضی کلاسها، مشاورههای فردی و خانوادگی و …. نیز از جمله سایر فعالیتهای مدرسه است که به بهبود سلامت روان کمک می نمایند.
از آن جایی که جسم و روان تاثیرات مستقیمی روی یکدیگر دارند، مدرسه چهار زنگ در هفته را برای پرورش سلامت جسمانی دانش آموزان اختصاص داده است.
این کلاسها شامل کلاسهای رزمی، ورزش، یوگا و بازی(حرکتی- فکری) می‌باشد.
همچنین دانش آموزان به صورت فصلی از نظر شاخص‌های سلامت جسمانی مانند قد و وزن، سلامت دندان، بینایی و وضعیت ابتلا به پدیکلوزیس مورد بررسی قرار میگیرند.
علاوه بر این برگزاری جلسات متعدد توسط کارشناسان مربوطه در زمینه‌ی اصلاح سبک زندگی(خواب کافی- ورزش- تغذیه – …) و بالا بردن آگاهی مادران، در تکمیل این فرایند موثر است.
در ادامه به بخشی از فعّالیّت این کلاسها می‌پردازیم:
1) ورزش:
دبستان:
– دوره‌ی اول: تقویت مهارتهای شناختی-حرکتی.
– دوره‌ی دوم: تقویت مهارتهای شناختی-حرکتی و مهارتهای اولیه‌ی رشته‌های ورزشی طناب زنی، تنیس روی میز، دومیدانی و … .
دبیرستان:
– هفتم: تقویت مهارتهای شناختی-حرکتی و آشنایی با رشته‌ی ورزشی بسکتبال
– هشتم: تقویت مهارتهای شناختی-حرکتی و آشنایی با رشته‌ی ورزشی والیبال
– نهم: تقویت مهارتهای شناختی-حرکتی و آشنایی با رشته‌ی ورزشی هندبال
در مهارتهای شناختی-حرکتی تلفیقی از مهارتهای حرکتی بنیادی و کارکردهای اجرایی(شناختی) مغز، همراه با مؤلفه‌ها و پیش نیاز آموزشی جهت مهیا شدن برای یادگیری در سایر حوزه‌ها مد نظر می‌باشد.
2) یوگا:
یوگا، تمریناتی است برای اصلاح وضعیت بدن.
برخی فواید حرکات اصلاحی: کاهش دردها، درمان مشکلات جسمی، بهبود عملکرد ورزشی، افزایش اعتماد به نفس، افزایش انعطاف بدنی، افزایش قدرت و استقامت عضلانی، تسهیل انجام فعالیتهای روزانه و …. .
3) رزمی(کاراته):
کاراته (هنر مبارزه کردن با دست خالی) متعلّق به ژاپن که در سه بخش کیهون (تکنیک‌های پایه)،کومیته (مبارزه) و کاتا (اجرای فرم) برگزار میشود.
در کاراته علاوه بر تمرینات جسمی به آموزش اصول اخلاقی (احترام، نظم،کنترل خشم و …) و اصول شناختی (آرامش، تمرکز، پشتکار و …) نیز می‌پردازیم.
4) بازی:
در این کلاس، هدف رشد متعادل دانش آموزان در محورهای مختلف از طریق بازی است. به عنوان مثال به وسیله‌ی بازی‌هایی که حواس پنجگانه را درگیر میکنند به تقویت توجه و تمرکز دانش آموزان پرداخته میشود، با استفاده از بازی‌های گروهی مهارتهای اجتماعی و حلّ مسئله بهبود می‌یابد و با انجام بازی‌های حرکتی، مهارتهای حرکتی دانش آموزان تقویت میشود.